Emerytura w Niemczech stanowi istotny element życia wielu Polaków pracujących w tym kraju. Dla wielu z nas jest to nie tylko kwestia finansowa, ale także długofalowe planowanie przyszłości. Warto więc dokładnie zrozumieć zasady i wymogi dotyczące emerytury w Niemczech.

Dla wielu osób jest to kwestia kluczowa, która wpływa na jakość naszego życia już po zakończeniu kariery zawodowej. Emerytura niemiecka przyznawana jest bowiem także dla obcokrajowców, którzy przyjechali na teren Niemiec w celach zarobkowych.

W naszym artykule przedstawimy kompleksowy przewodnik, który pomoże Ci dowiedzieć się wszystkiego, co potrzebujesz wiedzieć na ten temat. Ile wynosi wiek emerytalny w Niemczech, jaka będzie wysokość emerytury, którą otrzymasz, jakie są etapy ubiegania się? Niemiecką emeryturę otrzymasz składając odpowiedni wniosek i dokumenty. Pozostaje jednak pytanie, ile wynosi średnia emerytura, po ilu latach pracy w Niemczech możesz ją otrzymać – te wszystkie informacje już niedługo będą dla Ciebie jak bułka z masłem.

Niemiecki system emerytalny

Niemiecki system emerytalny jest jednym z najbardziej rozbudowanych i stabilnych systemów emerytalnych na całym świecie. Na przestrzeni lat zmieniał się on wielokrotnie, dlatego też dla przeciętnego Kowalskiego nie wszystkie pojęcia związane z emeryturą w Niemczech mogą być dla niego zrozumiałe. Ale spokojnie, nie martw się o nic. Spieszymy z pomocą i już tłumaczymy, z czym to się je.

Rentenversicherung

Niemiecki system emerytalny obejmuje szeroki zakres świadczeń emerytalnych, które mają na celu zapewnić emerytom odpowiednią opiekę finansową po zakończeniu kariery zawodowej.

Najważniejszym filarem tego systemu jest ustawowe ubezpieczenie emerytalne, czyli tzw. Rentenversicherung, które jest podstawowym źródłem finansowania emerytury w Niemczech.

Jeśli pracujesz w Niemczech na umowę o pracę, twój pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie emerytalne zarówno w swoim, jak i Twoim imieniu. Ich wysokość zależy od Twoich dochodów – im więcej zarabiasz, tym większa będzie składka, która jest obliczana procentowo.

Pozostałe filary systemu emerytalnego

Drugim filarem niemieckiego systemu emerytalnego są emerytury zakładowe, tak zwane betriebliche Altersvorsorge. Pracodawca , oprócz obowiązkowej składki emerytalnej, odprowadza także dodatkową i dobrowolną.

Trzeci filar to emerytury prywatne – private Altersvorsorge. Składki można odprowadzać za pośrednictwem banku lub też towarzystwa ubezpieczeniowego. W tej sytuacji rozróżnia się dwa programy:

• Program Riester – emeryt otrzymuje dodatek w celu zmniejszenia utraty dochodów spowodowanych reformą systemu emerytalnego,
• Program Rürup – obejmuje wszystkich, którzy nie kwalifikują się do programu Riester, czyli osób, które posiadały Gewerbę (a więc niemiecką działalność gospodarczą) lub były właścicielami firmy.

Solidarność międzypokoleniowa

Niemiecki system emerytalny jest oparty na tzw. zasadzie solidarności międzypokoleniowej. W tym przypadku osoby które aktualnie pracują i odprowadzają składki, finansują emerytury obecnych emerytów.

Dzięki temu cały system jest stabilny i pozwala równomierne rozłożyć obciążenia finansowe między pokoleniami. Analogiczna sytuacja ma miejsce w Polsce.

Czy możesz w związku z tym ubiegać się o niemiecką emeryturę?

Wpłaty i okresy ubezpieczenia

Aby uzyskać prawo do niemieckiej emerytury, konieczne jest opłacanie składek emerytalnych przez określony czas. Ich wysokość jest zależna od dochodów i dzieli się ją między pracownika i pracodawcę.

Kluczowym kryterium jest jednak okres ubezpieczenia, który wpływa bezpośrednio na możliwość uzyskania emerytury.

Na przykład: im dłużej pracujesz i opłacasz składki, tym wyższa może być Twoja minimalna emerytura w przyszłości. Dlatego lepiej jest posiadać stałe zatrudnienie i regularnie odprowadzać składki emerytalne.

Minimalny okres ubezpieczenia

Minimalny okres ubezpieczenia w kontekście niemieckiego systemu emerytalnego stanowi kluczową kwestię, która decyduje o tym, czy osoba ma prawo do otrzymania świadczenia. Aby się do niego zakwalifikować, konieczne jest uzbieranie określonej liczby tzw. punktów emerytalnych.

Przyznaje się je za wpłacane składki na ubezpieczenie emerytalne oraz okresy ubezpieczenia. Za każdy rok pracy i płacenie składek otrzymujesz określoną liczbę punktów emerytalnych.

Im dłużej pracujesz i płacisz składki, tym więcej punktów uzbierasz, a co za tym idzie: zwiększają się Twoje szanse na uzyskanie pełnej emerytury.

W zależności od rodzaju emerytury wymagany okres ubezpieczenia może się różnić. Zazwyczaj, aby ją otrzymać, należy odprowadzać składki emerytalne przez co najmniej pięć lat. Dlatego ważne jest, aby śledzić swoje okresy ubezpieczenia i dbać o ich ciągłość.

Jakie sytuacje wliczają się do okresu ubezpieczenia?

Okresy ubezpieczenia obejmują lata, w których obejmował Cię niemiecki system emerytalny i pracodawca odprowadzał składki emerytalne. Mogą one obejmować nie tylko okresy Twojego zatrudnienia.

Jeśli pobierasz na terenie Niemiec na przykład chorobowe czy bezrobotne, od kwoty brutto przyznanego świadczenia także jest potrącana składka emerytalna.

Do okresów ubezpieczenia wlicza się również czas poświęcony na studia czy szkolenia, a także wychowanie dzieci czy opieka nad chorym członkiem rodziny.

Ile wynosi wiek emerytalny w Niemczech

Standardowy wiek emerytalny

Aktualnie wiek emerytalny w Niemczech jest stopniowo podnoszony z 65 do 67 lat. Każdego roku wydłuża się on o jeden miesiąc. W ten sposób od roku 2031, będzie wynosił równo 67 lat – zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn.

Od tej reguły jest jednak wyjątek. Osoby, które urodziły się przed 1945 rokiem, przepracowały co najmniej 45 lat i spełniają pozostałe warunki, mogą przejść na emeryturę w wieku 65 lat.

Elastyczność wieku emerytalnego

Niemieckie przepisy oferują elastyczność w kwestii momentu przejścia na emeryturę. Oznacza to, że możesz starać się o to świadczenie, mimo że nie osiągasz jeszcze wieku emerytalnego.

Istnieje możliwość pobierania niemieckiej emerytury wcześniej, jednak zmniejszy się wtedy wysokość emerytury w porównaniu z sytuacją, gdy zdecydujesz się na nią po skończeniu konkretnego roku życia.

Gdy osiągniesz już wiek, w którym przysługuje Ci emerytura w Niemczech, masz mimo wszystko możliwość kontynuowania pracy. Zasady są w tymże przypadku ograniczone, niemniej nie wyklucza to jednoczesnego pobierania świadczenia. Wtedy też wzrasta miesięczna kwota Twojej emerytury.

Wiek emerytalny a rodzaj emerytury

Emerytura w Niemczech to nie tylko ta, którą otrzymasz po osiągnięciu odpowiedniego wieku. Za naszą zachodnią granicą określa to współczynnik rodzaju emerytury, czyli Rentenfaktor.

Przykłady innych emerytur na terenie Niemiec to chociażby emerytura pracownicza (Altersrente), emerytura dla niezdolnych do pracy (Erwerbsminderungsrente) i wiele innych.

Wiek wymagany do ubiegania się o te świadczenia może się różnić. Dlatego ważne jest sprawdzenie tego, jaki rodzaj świadczenia jest dla ciebie najbardziej odpowiedni i jakie są związane z nim wymagania wiekowe.

Wcześniej pisaliśmy o tym, że jeśli pracujesz i odprowadzasz składki emerytalne, to po 5 latach pracy nabywasz prawo do świadczenia emerytalnego.

Nie oznacza to jednak, że otrzymasz ją już po 5 latach pracy w Niemczech. Będziesz mieć możliwość zawnioskowania o emeryturę dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Wysokość emerytury w Niemczech

Od czego zależy wysokość mojej emerytury

Kalkulacja emerytury w Niemczech jest procesem złożonym, który uwzględnia wiele czynników. To, ile ona wynosi, jest zależne m.in. od wysokości dochodów, wysokości odprowadzonych składek, stażu pracy w Niemczech, momentu przejścia na emeryturę, zebranych punktów emerytalnych, współczynnika momentu przejścia na emeryturę czy współczynnika wartości emerytury.

Ten ostatni, czyli współczynnik wartości emerytury (Rentenwert) wiąże się z tym, czy decydujemy się świadczenie w regularnym wieku emerytalnym. Bardzo ważny jest też współczynnik rodzaju emerytury, który określa rodzaj świadczenia, o jakie ubiegają się osoby ubezpieczone.

Im wyższa była Twoja średnia pensja w okresie pracy, tym wyższa będzie Twoja emerytura w Niemczech. Wysokość świadczeń jest uzależniona również od stażu pracy, czyli nie otrzymasz najniższej niemieckiej emerytury po 5 latach pracy. W zasadzie na terenie Niemiec nie obowiązuje, tak jak przykładowo w Polsce, minimalna emerytura.

Średnia wysokość emerytury

Aktualnie średnia emerytura w Niemczech dla mężczyzn wynosi około 1728 € brutto miesięcznie, a kolei dla kobiet wysokość emerytury – około 1316 € brutto. Szacuje się, że około 25,5 mln osób pobiera to świadczenie.

Tylko dla niewielkiej części z nich niemiecka emerytura wynosi 2 tysiące euro lub więcej. Na emeryturę w 2015 roku, która przekroczyła tę kwotę, mogło liczyć zaledwie niecałe 100 tysięcy osób.

Emerytura w Niemczech – podstawy prawne

Prawo do niemieckiej emerytury regulują dwie umowy:

• porozumienie emerytalne z 1975 roku – wiążące dla osób, które przeprowadziły się do Niemiec najpóźniej 31.12.1990 roku i nieprzerwanie tam mieszkają
• prawo emerytalne Unii Europejskiej – wiążące dla osób, które mieszkają w Niemczech od 1991 roku

Porozumienie emerytalne z 1975 roku

Dokument został podpisany w Niemczech 9 października 1975 roku jako “polsko-niemieckie porozumienie w sprawie ubezpieczenia społecznego”.

Zgodnie z tym porozumieniem emerytura jest przyznawana na podstawie wszystkich składek, które były płacone i w Niemczech, i w Polsce.

Świadczenie wypłaci Ci w takiej sytuacji tylko jedno państwo – to, w którym aktualnie mieszkasz. Jeśli nadal mieszkasz w Niemczech, przysługuje Ci niemiecka emerytura. Jeśli przeprowadziłeś się z powrotem do Polski, otrzymasz polską emeryturę.

Prawo emerytalne Unii Europejskiej

Dla osób, które przeprowadziły się do Niemiec w roku 1991 lub później wiążące będzie prawo emerytalne UE. Jeśli Twoi pracodawcy odprowadzali składki na emeryturę w przyszłości zarówno w Polsce jak i w Niemczech, to okresy ubezpieczenia łączą się.

Jeśli zatem mieszkasz w Niemczech i masz już prawo do emerytury, to Twoja polska emerytura zostanie przekazana do Niemiec przez polskiego ubezpieczyciela. Potem niemiecki urząd do spraw emerytalnych wyliczy ostateczną, należną Ci kwotę.

W Unii Europejskiej składki emerytalne są odprowadzane w kraju, w którym pracujemy, zaś emerytura jest wypłacana w miejscu zamieszkania w momencie uzyskania prawa do świadczenia emerytalnego.

Potrzebne dokumenty

Aby otrzymać emeryturę w Niemczech, należy o nią zawnioskować. Warto wcześniej zebrać wymagane dokumenty, takie jak: akt urodzenia, potwierdzenia, w których będzie można znaleźć informacje o Twoim zatrudnieniu (świadectwa pracy), kopię paszportu lub dowodu osobistego, numer konta bankowego czy kartę ubezpieczenia zdrowotnego.

Składanie wniosku

Wniosek dotyczący emerytury w Niemczech można złożyć na dwa sposoby. Pierwszy z nich to osobista wizyta w urzędzie rentowym (Deutsche Rentenversicherung).

Możesz też złożyć wniosek online lub może zrobić to ktoś za Ciebie. Terminy składania wniosków mogą się różnić w zależności od wybranego rodzaju świadczenia, dlatego zawsze należy sprawdzić aktualności na strona urzędowych.

Weryfikacja wniosku i decyzja

Po złożeniu wniosku urząd zweryfikuje, czy przysługuje Ci emerytura w Niemczech. Może zdarzyć się sytuacja, w której będzie trzeba dosłać jakieś dokumenty. Pamiętaj jednak o tym, że nie wiąże się to z automatycznym odrzuceniem wniosku.

Gdy weryfikacja przebiegnie prawidłowo, otrzymasz decyzję przyznającą Ci emeryturę w Niemczech. Znajdzie się tam informacja o przyznaniu świadczenia oraz dacie rozpoczęcia wypłaty. Dowiesz się także, ile wynosi emerytura, którą Ci przyznano.

Korzyści dla osób, pobierających niemieckie świadczenie

Niemiecki system emerytalny oferuje różne dodatkowe świadczenia, na przykład ubezpieczenie zdrowotne. Od kwoty emerytury odprowadzane są składki zdrowotne, dzięki którym seniorzy mają zapewniony dostęp do opieki medycznej na takich samych zasadach jak aktywni pracownicy.

Zgodnie z tym, co znajduje się również wyżej, niemiecki emeryt ma prawo pracować i dorabiać do świadczenia wypłacanego przez państwo.

Kilka słów na temat obowiązków

Osoby pobierające emeryturę w Niemczech mają jednak obowiązek informowania urzędu o wszelkich dochodach czy zmianach w sytuacji finansowej, zgodnie z faktycznym stanem rzeczy. Emerytura po zgłoszeniu takich zmian może ulec zmianie.

Osoby pobierające emeryturę w Niemczech powinny też zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym, wysyłając odpowiednią deklarację podatkową. To, ile wynosi podatek należny od pobieranej przez Ciebie emerytury, regulują przepisy.

Podobnie jak w przypadku wieku emerytalnego, co roku zwiększa się procentowy udział emerytury podlegającej opodatkowaniu. W 2040 roku cała kwota świadczenia ma być w pełni opodatkowana.

Podsumowanie

Na temat systemu emerytalnego w Niemczech można mówić i pisać bez końca. Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy przysługuje Ci to świadczenie i po ilu latach pracy możesz się o nie starać, to mamy nadzieję, że rozwialiśmy Twoje wątpliwości.

Dużo zależy od tego, jak długo Twój pracodawca odprowadzał w Niemczech składki na poczet przyszłej emerytury. Ważne są też okresy ubezpieczeniowe, w których to robił i Twoje dochody.

Jeśli spełnisz wszystkie wymagane warunki, nie powinno być problemu z tym, by na terenie Niemiec przyznano Ci emeryturę!

Zaufaj TimeTax

Nasza specjalizacja to rozliczenie podatku od dochodu uzyskanego nie tylko w Niemczech. Jeżeli pracując w tym kraju potrzebujesz pomocy z rozliczeniem to polecamy się Twojej uwadze gdyż…

Rozliczenie podatku z Niemiec nie zawsze trzeba, ale często warto wykonać. Nie zwlekaj i sprawdź jakiej decyzji z niemieckiego urzędu skarbowego możesz się spodziewać. Nurtuje Cię pytanie czy dostaniesz zwrot podatku z Niemiec? Udostępniliśmy bezpłatny kalkulator zwrotu podatku z Niemiec.

Skorzystaj z niego i… podejmij najlepszą dla siebie decyzję. Rozlicz się! Bez obaw – formalności zrealizujemy za Ciebie. Po Twojej stronie zostanie jedynie czekanie na list z urzędu.

Jednak zanim rozliczenie podatku z Niemiec, pamiętaj o polskim PIT 36 ZG.

Masz pytania? Dręczą Cię wątpliwości? Skonsultuj się z naszymi specjalistami telefonicznie 774 455 030 lub mailowo pod adresem kontakt@timetax.pl